Ayşe, otuzlarına yaklaşırken hayatını çok da dramatik yaşamayan, düzenli bir işi, kendi ayakları üzerinde durduğu sakin bir hayatı olan bir kadındı.
Bir akşam bir arkadaş buluşmasında Baran’la tanıştı. Adam daha ilk dakikada Ayşe’ye öyle bir ilgi gösterdi ki Ayşe’nin çevresi bile şaşırdı.
DERS: “Abartı her zaman bir işarettir. Normal bir ilgi büyütülen bir şeydir; aşırı ilgi ise genelde gizlenen bir şeyin üstünü kapatır.”
İlk hafta boyunca Baran, Ayşe’nin telefonunu çalmadığı bir an bırakmadı.
Sabah günaydın mesajları, öğlen sürpriz yemek gönderimleri, akşam “sensiz gün geçmiyor” konuşmaları…
Ayşe, uzun süredir aramadığı “özel hissetme” duygusunu yeniden bulduğunu düşünüyordu.
Fakat fark etmediği şey, özel hissettirenin kendisi değil; Baran’ın taktikleri olduğuydu.
İlk Uçuş: Love Bombing
“Sen nasıl bir kadınsın? Böyle biri nasıl yalnız olabilir?”
“Sen benim hayatımın eksik parçasısın.”
“Sanki seni yıllardır tanıyorum.”
Bu cümleler Ayşe’yi uçurdu.
Ama uçmak sandığı şey, aslında bir balon yolculuğuydu.
Hafif, tatlı, masalsı… ama delinmeye çok müsait.
“Biri seni gökyüzüne çıkarıyorsa, iniş hızını da o belirler.”
Döngü Başlıyor
İkinci ayda Baran’ın davranışları değişmeye başladı.
Bazen günlerce aramadı, mesajlara geç cevap verdi.
Sonra birdenbire “Neden soğuksun?” diye suçlamalarla döndü.
Ayşe anlam veremiyordu:
Ne olmuştu?
Neden dün sevgi dolu olan adam, bugün bu kadar gergin ve suçlayıcıydı?
“Toksik ilişkide mantık aranmaz; çünkü orada mantık yoktur, döngü vardır.”
Yansıtmalı Özdeşim Tuzakları
Baran, çocukluğunda annesinden gördüğü reddedilme korkusunu Ayşe’ye yüklüyordu.
Ayşe farkında olmadan onun annesinin rolüne zorlanıyordu.
Baran kaybolduğunda Ayşe onu arıyor,
Ayşe kırıldığında Baran onu suçluyor,
Baran abartılı sahiplenince Ayşe bunun aşk olduğunu sanıyordu.
“İnsan bazen sevildiğini değil, tamamlamak zorunda olduğu bir yarayı sanar.”
Ayşe’nin Çırpınışı
Aylar geçtikçe Ayşe’nin iç sesi sıkışmaya başladı.
Çoğu gece uyuyamıyor, sürekli neyi yanlış yaptığını düşünüyordu.
Baran’la konuşmaksa imkânsıza dönmüştü; konuşsa suçlanıyor, sessiz kalsa ilgisizlikle cezalandırılıyordu.
Kendisinin değiştiğini fark etti:
Özgür ruhu kaybolmuştu.
Enerjisi tükenmişti.
Kendine güvendiği o net duruş yok olmuştu.
“Toksik ilişki seni senden çalar; sevgi ise seni kendine döndürür.”
Kopuş Noktası
Bir gece Baran, hiçbir mantığı olmayan bir kıskançlık krizi patlattı.
Telefonu kapattı, günlerce ortadan kayboldu.
Ayşe artık ağlamıyordu; çünkü duygusu kalmamıştı.
O an anladı:
Sevgi böyle hissettirmez.
Sevgi yorar ama yaralamaz.
Sevgi çeker ama tüketmez.
Ayşe ertesi gün Baran’ın numarasını engelledi.
O kadar net ve sessiz bir karardı ki, hâlâ şaşırıyordu.
“Kurtuluş bazen büyük bir cesaret değil; küçük bir ‘yeter’ cümlesidir.”
Yeniden Başlama
Ayşe, haftalar içinde kendi rengine, ritmine, benliğine döndü.
Toksik döngüden çıktıkça, o ilişkide ne kadar kaybolduğunu fark etti.
Baran’dan uzaklaştıkça zihni açılıyor, duyguları sakinleşiyor, nefesi genişliyordu.
Artık biliyordu:
Aşk ile bağımlılık aynı şey değildi.
Heyecan ile kaos aynı şey değildi.
Değer görmek ile idealize edilmek aynı şey değildi.
“Doğru insan seni büyütür, yanlış insan seni küçültür.”
Sonunda Ayşe kendine şunu söyledi:
“Ben uçmayı seviyorum ama artık kendi kanatlarımla.”
Kendine Sorma Egzersizleri: Toksik Döngüyü Fark Etme Çalışması
Aşağıdaki soruları bir kâğıda yazıp içtenlikle yanıtla.
Amaç suçlamak değil; görmek, ayırt etmek, çözmek.
- İlk Temas Egzersizi
– Yeni tanıştığın biri sananormalin üstündeilgi gösterdiğinde ne hissediyorsun?
– Bu ilgi hoşuna gidiyor mu, yoksa içinden bir ses “bir dakika” diyor mu?
– Abartılı ilgi ile gerçek emek arasındaki farkı ayırt edebiliyor musun? - Kaos–Heyecan Ayrımı Egzersizi
– Son yaşadığın yoğun duyguyu düşün: heyecan mıydı, yoksa kaos muydu?
– Bu yoğunluk seni büyüttü mü, yoksa tüketti mi?
– Bir duygunun yoğun olması, onu değerli kılıyor mu? - Bağımlılık Testi
– O kişi yokken huzursuz oluyor musun?
– Yokluğu seni sakinleştirmek yerine seni titretir hale mi getiriyor?
– Onun geri dönmesi, tüm kötü davranışlarını unutturan bir “rahatlama” yaratıyor mu? - Roller Egzersizi
– O kişinin yanında kendin gibi misin, yoksa sürekli kendini ispatlayan birine mi dönüşüyorsun?
– Onunla birlikteyken kendini ebeveyn gibi mi hissediyorsun?
– İlişkinizde roller değiştiğinde dengen bozuluyor mu? - Çizgi Çekme Egzersizi
– Bu ilişkide “ben bunu hak etmiyorum” dediğin an hangisiydi?
– Bu cümlenin gereğini o anda neden yapamadın?
– Şu anda aynı durum olsa, ne yapardın? - Gerçek Sevgi Kontrol Listesi
Aşağıdakilerden hangisi mevcut ilişki ya da geçmiş deneyimlerinde daha baskındı?
– Sakinlik mi?
– Kaygı mı?
– Güvende hissetmek mi?
– Tetikte olmak mı?
– Değer görmek mi?
– İdealize edilmek mi?
Kendine dürüstçe işaretle.
- “Yeter” Egzersizi
Kendine şu soruyu sor:
– Bu ilişkiyi tamamen kabullenmem gerekse, bunu beş yıl daha yaşayabilir miyim?
Eğer cevap içlerinden bir yerden “hayır” diyorsa, o cevap zaten yol göstericidir. - Geleceği Görme Egzersizi
– Bu kişiyle hayatın nasıl olurdu?
– Aynı döngü tekrar ederse kendini nerede bulurdun?
– “Ben bu döngüden çıkmayı seçiyorum” dediğinde nasıl bir hayat ihtimali beliriyor?
Bu soruları yanıtladığında, hikâye artık başkasına değil, kendine aydınlanır.